- Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι μία κατάσταση, η οποία επηρεάζει την κεντρική όραση. Είναι η κυρίαρχη αιτία μόνιμης μείωσης της όρασης στις αναπτυγμένες χώρες. Στις Η.Π.Α. το 7% των ατόμων ηλικίας 60-69 ετών πάσχει από ΗΕΩ, ενώ το ποσοστό φτάνει στο 35% στις ηλικίες 80 και άνω.
- Η ωχρά κηλίδα είναι το ανατομικό σημείο του αμφιβληστροειδούς υπεύθυνο για τη λεπτομερή κεντρική όραση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΗΕΩ?
- Θολή, «ομιχλώδης» κεντρική όραση
- Μεταμορφοψία (παραμόρφωση των εικόνων, για παράδειγμα οι ίσιες γραμμές φαίνονται κυματιστές)
- Διαταραχή στην αντίληψη του μεγέθους της εικόνας -συνήθως σμίκρυνση (μικροψία)
- Πιθανή διαταραχή στην αντίληψη των χρωμάτων
Η ΗΕΩ μπορεί να δυσκολέψει δραστηριότητες της καθημερινότητας, όπως το διάβασμα, την παρακολούθηση τηλεόρασης, την οδήγηση, την αναγνώριση προσώπων.
Η ΗΕΩ δεν προκαλεί πόνο. Μπορεί να ανιχνευτεί σε πρώιμο στάδιο κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο πριν να δώσει συμπτώματα.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για ΗΕΩ?
Η ακριβής αιτία δεν είναι ξεκάθαρη. Ορισμένες ομάδες του πληθυσμού βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΗΕΩ:
- Ηλικιωμένοι
- Καπνιστές
- Παχύσαρκοι
- Άτομα που ακολουθούν διατροφή με υψηλή πρόσληψη λίπους και χαμηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΗΕΩ
Έχει προταθεί συσχέτιση με υπέρταση και λοιπούς καρδιολογικούς παράγοντες κινδύνου.
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία επίσης θεωρείται επιβλαβής.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ΗΕΩ?
Κατά την οφθαλμολογική εξέταση, ο/η οφθαλμίατρος χρησιμοποιεί μυδριατικές σταγόνες προκειμένου να κάνει βυθοσκόπηση με λεπτομερή έλεγχο στην περιοχή της ωχράς κηλίδας.
Οι απεικονιστικές εξετάσεις βοηθούν τόσο στη διάγνωση όσο και στην παρακολούθηση της νόσου. Η φωτογραφία βυθού, η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), η OCT– αγγειογραφία(OCT-A) και ο αυτοφθορισμός (FAF) είναι μη επεμβατικές εξετάσεις με υψηλή ευαισθησία, οι οποίες βοηθούν στη σταδιοποίηση της ΗΕΩ, στον καθορισμό της πρόγνωσης και στην επιλογή της κατάλληλης κάθε φορά θεραπείας.
Σπάνια, σε αμφίβολες περιπτώσεις ή επί μη ανταπόκρισης στη θεραπεία, ο/η οφθαλμίατρος μπορεί να χρειαστεί τη συνδρομή της κλασσικής φλουοροαγγειογραφίας (FFA) ή και της αγγειογραφίας με πράσινο της ινδοκυανίνης (ICGA) , οι οποίες αποτελούν επεμβατικές εξετάσεις με χρήση ενδοφλέβιας χρωστικής.
Ποιοι είναι οι τύποι της ΗΕΩ?
| ΞΗΡΗ /ΜΗ ΕΞΙΔΡΩΜΑΤΙΚΗ | ΥΓΡΗ/ΕΞΙΔΡΩΜΑΤΙΚΗ |
| Συχνότερη (80-90%) | Σπανιότερη (10-20%) |
| Συσσώρευση υλικού (drusen) | Σχηματισμός παθολογικών νεοαγγείων |
| Σταδιακή επιδείνωση( σε βάθος ετών) | Πιθανή γρήγορη εξέλιξη (ειδικά επί αιμορραγίας) |
| Χωρίς θεραπεία- χορήγηση συμπληρωμάτων εφόσον ενδείκνυται- νεότερες προσεγγίσεις υπό μελέτη | Ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις αντι-αγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF, anti-VEGF+ANG-2)-νεότερες προσεγγίσεις υπό μελέτη |
Σημείωση: Η όραση επανέρχεται μετά από 3-4 ώρες από τη χρήση των μυδριατικών σταγόνων.Κατά το διάστημα αυτό δεν επιτρέπεται η οδήγηση.Συνιστάται η εξέταση απογευματινές ώρες ή πρωινές με χρήση γυαλιών ηλίου μετέπειτα για περιορισμό της φωτοφοβίας